Het tekenseizoen staat (helaas) weer voor de deur. Hoe kun je een tekenbeet voorkomen en hoe herken je een tekenbeet? De kans dat je (ernstig) ziek wordt door een tekenbeet is gelukkig niet heel groot, maar je wilt de Ziekte van Lyme of de zeldzame variant Tekenencefalitis niet oplopen. Lees hier meer informatie en een waardevolle tip om teken op afstand te houden!
Wat is een teek?
Teken zijn beestjes die lijken op kleine spinnetjes, waardoor zij ook tot de spinachtigen behoren. Voordat een teek volwassen is, gaat hij eerst door drie andere levensstadia, namelijk: ei -> larve -> nimf. Wanneer een teek het stadium larve heeft bereikt heeft hij zes pootjes. Vanaf het stadium nimf heeft de teek acht poten.
Teken hebben bloed nodig om te overleven en zoeken dit bij zoogdieren, maar ook bij vogels en reptielen. De mens en honden zijn bekende voorbeelden van “gastheren” waarmee de teek zich graag voedt.
Is een tekenbeet gevaarlijk?
In Nederland associëren we de teek met de Ziekte van Lyme en veel mensen denken dat zij deze ziekte direct oplopen nadat zij een tekenbeet hebben opgelopen. Dit is echter niet het geval, want alleen teken die de Borrelia-bacterie bij zich dragen kunnen de Ziekte van Lyme overdragen. Gemiddeld zijn één op de vijf teken besmet met de bacterie die deze ziekte veroorzaken. Besmetting leidt dus niet altijd tot de Ziekte van Lyme en vaak kan het menselijk lichaam de bacterie onschadelijk maken met het eigen afweermechanisme.
Ieder jaar worden ruim 1 miljoen mensen door een teek gebeten. Ongeveer 2 op de 100 mensen krijgen de Ziekte van Lyme na een tekenbeet, wat neerkomt op zo’n 27.000 mensen per jaar. De aard en de ernst van de klachten bij patiënten zijn verschillend.
De meeste mensen die de ziekte oplopen krijgen een kenmerkende ring of vlek op de plek van de tekenbeet. Jaarlijks krijgen daarnaast 1200-1500 mensen last van gewrichtsklachten, huidklachten, zenuwklachten of zelfs hartklachten door de Ziekte van Lyme. Van de 27.000 patiënten houden naar schatting zo’n 1000 tot 2500 mensen per jaar langdurige klachten. De verklaring hiervoor wordt onderzocht in het LymeProspect-onderzoek.
Tekenbeet voorkomen
Je wilt een tekenbeet natuurlijk graag voorkomen, maar hoe doe je dat? Een heerlijke vakantie in de bossen, een uitgebreide boswandeling of andere outdooractiviteiten zorgen voor een groter risico op een tekenbeet. Dit geldt overigens niet alleen voor dieren, maar ook voor kinderen en volwassen.
Omdat een tekenbeet voor de Ziekte van Lyme kan zorgen, wil je dit koste wat kost voorkomen. Jammer genoeg kan een tekenbeet niet altijd voorkomen worden, maar je kunt er wel goed op letten. Check jezelf, de kids en je huisdier(en) na een actieve wandeling en verwijder een eventuele teek op de juiste wijze.
Tickless voor baby’s
Het tere huidje van onze kinderen smeren we het liefst niet vol chemische producten. De Tickless Baby zorgt ervoor dat teken wegblijven wanneer je je buiten vermaakt. Ga je kamperen? Lekker doen! De Tickless houdt deze nare beestjes uit de buurt, zonder gebruik te maken van gif of een nare geur. De teken worden weggehouden door het afgeven van ultrageluid. Dit zijn zeer hoge geluidsgolven, welke niet schadelijk zijn voor mens en dier. Teken en vlooien worden verjaagd door deze golven.
Je kunt een TickLess aanschaffen voor mensen, maar er is ook een speciale variant voor dieren. Het apparaatje kan gemakkelijk bevestigd worden door de clip en bij dieren kan de Tickless aan de halsband bevestigd worden. Hebben jullie een buggy of kinderwagen mee? Dan kun je het apparaat daaraan bevestigen. Het bereik van Tickless baby is 1,5 meter, zodat de teken op een goede afstand blijven. Belangrijk: zorg dat baby’s en peuters het apparaat niet kunnen pakken en doorslikken.
Ander voordeel: het apparaat werkt op een batterij, welke meegeleverd wordt. Hier kun je een paar maanden gebruik van maken, voordat hij leeg is.
Andere tips om een tekenbeet te voorkomen
Ondanks dat de meeste tekenbeten tussen maart en oktober voorkomen, kun je een tekenbeet bijna in ieder seizoen oplopen. Vanaf ongeveer 5 graden komen teken voor en dat zijn dus heel wat maanden per jaar. Het is dus erg belangrijk om jezelf, de kinderen en de huisdieren het hele jaar door te checken op een eventuele tekenbeet. Hieronder lees je een aantal handige tips om de kans op een tekenbeet te verkleinen.
Zorg voor goede kleding
Het is belangrijk om jezelf goed te kleden, wanneer je je omgeeft in een gebied waar veel teken zijn. Het is ten eerste handig om kleding te dragen in lichte kleuren, zodat je de teken gemakkelijk kunt opmerken. Ook goed sluitende, bedekkende kleding is handig: denk aan een goede spijkerbroek, welke je in de sokken stopt. Op die manier kan een teek niet via de broekspijp bij de benen komen.
Dit geldt ook voor t-shirts en truien: stop het t-shirt in de broek en zorg dat het t-shirt goed aansluit op de polsen. Een teek kan dan niet bij de armen komen. Kinderen wordt aangeraden om een pet te dragen, want teken vinden het erg fijn om in het haar en de nek van een kind te kruipen. Omdat kinderen soms door het gras rollen, is dit voor de teek een gemakkelijk bereikbare plek. Lange haren kunnen beter in een staart worden vastgebonden, zodat de kans kleiner is dat de teek in het haar terechtkomt.
Spray om teken op afstand te houden
Er zijn verschillende sprays verkrijgbaar die het risico verkleinen op een tekenbeet. Jammer genoeg is er geen garantie dat er helemaal geen tekenbeet zal plaatsvinden. Sommige sprays gebruik je op de kleding, sommige tekensprays zijn geschikt voor de huid. Let altijd goed op voor wie de spray geschikt is! In sommige gevallen kun je sprays namelijk niet gebruiken voor kinderen en/of dieren. Wat is een goede teken-afweerspray? Hieronder zie je links naar een aantal goede sprays.
(Wil je geen gebruikmaken van sprays? Dan raden wij de TickLess aan! Je vindt hem hier bij BOL.com!
BSI Teken-afweerspray
De BSI Insect Free Anti-tekenspray is volgens veel klanten ontzettend effectief. Dit product bevat icaridine en wordt gebruikt om verschillende insecten af te werken. Het is belangrijk om van tevoren de gebruiksaanwijzing te lezen, zodat je dit product op een veilige manier kunt gebruiken.
De spray heeft een werking van acht uur en zorgt ervoor dat je wordt beschermd tegen vliegende- en bijtende insecten. Het product kan gebruikt worden bij kinderen vanaf 2 jaar en stinkt niet. Ook geeft het geen vlekken en kleeft de spray niet.
Care Plus Anti-Insect Deet spray
Care Plus is een bekend merk dat verschillende artikelen aanbiedt. Denk aan insectensprays en luizenproducten. De Anti-Insect Deet spray is een geliefd product onder volwassenen, maar heeft ook een groot nadeel: het product is niet geschikt voor kinderen onder de 13 jaar, zwangere vrouwen en vrouwen die nog borstvoeding geven.
De Care Plus Anti-Insect Spray biedt 8 uur lang bescherming tegen muggen en 4 uur bescherming tegen teken. De spray is geschikt voor kinderen vanaf 13 jaar en bevat geen parfum. Wil je graag een anti-tekenspray aanschaffen voor kinderen vanaf drie maanden of voor jezelf wanneer je zwanger bent? Dan kun je de Care Plus Anti-Insect Natural gebruiken.
DEET is een stof welke goed werkt tegen muggen, maar biedt ook bescherming tegen teken. Het is belangrijk dat het product niet in contact komt met een beschadigde huid (schaafwonden, sneetjes enz), neus, ogen, lippen, mond en slijmvlies. Ook kun je het product beter niet aanbrengen onder de kleding of op plekken als de elleboog en knieholten.
Care Plus tekentang
Ben je toch gebeten door een teek? Dan is het belangrijk om deze met een speciale tang te verwijderen. Let op: het is erg belangrijk dat je de teek op de juiste manier uit de huid haalt. De bovenstaande RVS tekentangen zijn geschikt voor mensen en dieren. Een teek moet binnen 8 uur verwijderd worden, om de risico’s op een besmetting met Lyme te voorkomen.
Weet je niet hoe je een teek moet verwijderen? Schaf dan de speciale tekenkaart aan en houd deze altijd dichtbij (BOL.com).
Veelgestelde vragen
Lees hieronder de meest gestelde vragen rondom het onderwerp teken.
Tekenbeet symptomen
Jammer genoeg is een tekenbeet niet pijnlijk, waardoor je dus niets zal merken wanneer je gebeten bent. Na de tekenbeet ontstaat er een klein, rood vlekje van zo’n twee centimeter. De rode vlek is (erythema migrans) is ongeveer het enige dat je merkt na een tekenbeet. Er kunnen op den duur klachten ontstaan, zoals: koorts, een stijve nek, spierpijn of hoofdpijn. Het is belangrijk dat je deze klachten niet verwaarloosd, omdat de kans bestaat dat je gebeten bent door een teek die de ziekte van Lyme kan overdragen.
Krijg je na een tekenbeet altijd de ziekte van Lyme?
Nee. Zo’n 20 procent van de teken in Nederland is besmet met Borrelia burgdorferi, de ziekte die Lyme kan veroorzaken. Er is een kans van 2 tot 3 procent op de ziekte van Lyme, nadat je een tekenbeet hebt opgelopen. Deze kans is dus niet heel groot, maar het is erg verstandig om de plek van de wond en je gezondheid in de gaten te houden na een tekenbeet.
Hoe behandel je een tekenbeet?
Het is ten eerste erg belangrijk om de teek zo snel mogelijk te verwijderen. Dit kun je doen met behulp van een speciale tekentang, welke je (hier) online en in bijvoorbeeld dierenwinkels kunt kopen. Je pakt de teek vast bij de monddelen en het liefst zo dicht mogelijk bij de huid van het persoon of het dier. Het is noodzakelijk om de teek geleidelijk, doch stevig, uit de huid te trekken.
Bij het aanschaffen van een tekentang zit doorgaans een precieze beschrijving van de werkwijze. Doe je dit met een pincet? Dan moet je de teek recht uit de huid trekken. Nadat je de teek hebt verwijderd, spoel je het wondje met stromend water schoon. Het wondje kan daarna met ontsmettingsmiddel worden ontsmet.
Tekenbeet zonder teek
Een teek kan zelf loslaten na enkele dagen, waardoor je hem misschien gemist hebt. Ook wanneer er geen teek meer zichtbaar is, kun je alsnog de ziekte van Lyme hebben opgelopen. Heb je een rode vlek op je huid, maar is er geen teek (meer) aanwezig? Houd de plek dan goed in de gaten. Ook wanneer je een rare, rode plek ziet en niet zeker weet of dit een tekenbeet is, blijft het belangrijk om de gezondheid in de gaten te houden.
Kan een teek uit zichzelf loslaten?
Dit is een vraag die door veel mensen wordt gesteld op internet. Het antwoord heb je hierboven al kunnen lezen: ja. Wanneer een teek zichzelf heeft volgezogen met bloed, zal hij zichzelf loslaten. Het kan dus voor komen dat je een tekenbeet hebt en besmet bent, zonder dat je hier erg in hebt. Krijg je last van een rode plek? Let hier dan goed op en bel eventueel de huisarts.
Antibiotica na een tekenbeet
In sommige gevallen krijg je antibiotica voorgeschreven na een tekenbeet. De antibiotica moet gegeven worden binnen 72 uur (3 dagen) nadat de teek verwijderd is, bij personen van 8 jaar en ouder. Het middel doxycycline zou de ziekte van Lyme kunnen voorkomen, maar mag niet gegeven worden aan bijvoorbeeld zwangere vrouwen.
Wat te doen als de kop van de teek blijft zitten?
Het verwijderen van een teek kan een lastig klusje zijn. Toch is het van groot belang dat je teken zo snel mogelijk weghaalt. Het is belangrijk om geen middelen als olie, alcohol of jodium te gebruiken, wanneer je de teek nog moet verwijderen. De teek kan hierdoor geïrriteerd raken en zijn maag legen. De kans op overdracht van ziekteverwekkers is dan groter.
In sommige gevallen blijft de kop van de teek achter in de huid, maar dit kan geen kwaad. Ontsmet het wondje en wacht totdat de kop er vanzelf uitkomt. Dit kan enkele dagen duren, zoals bij een splinter. Wanneer het lichaam van de teek verwijderd is, kan hij jou of je huisdier geen kwaad meer doen.
Relevante artikelen
