Hyperemesis gravidarum | informatie en tips

Laatste update 09/09/2023 by Nicole

Extreme misselijkheid of zwangerschapsbraken. Misselijkheid komt vaak voor tijdens de zwangerschap, maar de klachten verdwijnen vaak na het eerste trimester. Wanneer je extreem misselijk bent of overmatig braakt, heb je last van hyperemesis gravidarum en dat is niet niks. Lees in dit artikel informatie en tips over deze vervelende zwangerschapskwaal.

Wat is hyperemesis gravidarum (HG)?

Hyperemesis gravidarum wordt ook wel zwangerschapsbraken genoemd. Bij deze zwangerschapskwaal/aandoening heb je last van extreme misselijkheid. Ongeveer 70% – 80% van de zwangere vrouwen heeft last van ochtendmisselijkheid / zwangerschapsmisselijkheid. Wanneer je langdurig en ernstig last hebt van zwangerschapsbraken, spreekt men van hyperemesis gravidarum. Deze aandoening is één van de grootste oorzaken van opname in het ziekenhuis tijdens de zwangerschap.

Tot 16 weken zwangerschap wordt de zwangerschapskwaal hyperemesis gravidarum genoemd. Hyper betekent boven normaal, emesis staat voor misselijkheid/braken en gravidarum betekent zwangerschap.

Diagnose hyperemesis gravidarum

Wanneer je langer dan 16 weken zwanger bent en nog steeds extreem misselijk bent en veel braakt, wordt de zwangerschapskwaal “zwangerschapsbraken” genoemd. De klachten zijn een stuk ernstiger dan “normale ochtendmisselijkheid” en verdwijnen niet na het eerste trimester van de zwangerschap.

De diagnose hyperemesis gravidarum wordt gesteld wanneer er ketonen (in bloed of urine) worden gevonden en wanneer er sprake is van ketonen (in urine en bloed) én dehydratie (uitdroging).

Verschillen tussen hyperemesis gravidarum en ochtendmisselijkheid

Ruim meer dan de helft van de zwangere vrouwen ervaren misselijkheid in het eerste trimester van de zwangerschap. Ongeveer 2% van de vrouwen krijgt te maken met overmatig braken/hyperemesis gravidarum. Normale (ochtend)misselijkheid kan soms heftig zijn en soms heel erg meevallen. De meeste vrouwen hebben vooral ’s ochtends last van de misselijkheid, terwijl andere vrouwen heel de dag vlagen van misselijkheid ervaren.

De klachten verdwijnen meestal na het eerste trimester en deze vrouwen kunnen toch wat voedsel binnenhouden. Er is dan ook geen sprake van gewichtsverlies of uitdroging.

Hyperemesis gravidarum symptomen / klachten

Vrouwen ervaren veel hevigere klachten bij hyperemesis gravidarum. De gevolgen van deze zwangerschapskwaal zijn dan ook een stuk vervelender dan normale misselijkheid. In het volgende lijstje staan de klachten die kunnen voorkomen bij hyperemesis gravidarum.

Niets of (bijna niet) kunnen binnenhouden, ook geen water

Gewicht verliezen (afvallen), terwijl je hoort aan te komen

De klachten verdwijnen/verminderen niet (rond 12 weken)

Functioneren lukt niet meer door klachten

Extreme vermoeidheid

Vaak overgeven/overmatig braken

Overgevoeligheid voor prikkels als geuren, licht en geluid

Minder/donkere urine (symptoom uitdroging)

Duizeligheid (symptoom uitdroging)

Gevoelig voor beweging

Brandend maagzuur/reflux en overmatig speeksel

Oorzaken hyperemesis gravidarum

Het is nog steeds niet helemaal duidelijk hoe deze zwangerschapsaandoening precies ontstaat. Meest waarschijnlijk wordt het zwangerschapsbraken veroorzaakt door een combinatie van verschillende factoren. Hormoonveranderingen (snelle stijging hCG en oestrogeengehalte) , een mola-zwangerschap en een twee- of meerlingzwangerschap zijn wel zekere oorzaken van de misselijkheid.

Soms wordt de kwaal versterkt door psychische oorzaken. De drukte en stress kunnen er bijvoorbeeld voor zorgen dat je meer last krijgt van overmatig braken.

Een (recent) onderzoek heeft aangetoond dat de placenta en twee speciafieke eetlust-genen worden geassocieerd hyperemesis gravidarum.

Piek misselijkheid zwangerschap – wanneer?

Het zwangerschapshormoon hCG stijgt sterk rond de 6e week van de zwangerschap. De meeste zwangere vrouwen ervaren tussen de 6e en 12e week de ergste (ochtend)misselijkheid. Na de 12e week neemt de misselijkheid vaak weer af, nadat het hCG hormoon iets afgenomen is. Ook het oestrogeengehalte lijkt mee te spelen.

Sommige vrouwen met HG voelen zich na 20 weken zwangerschap iets beter. Als je pech hebt, voel je je beroerd tot het eind van de zwangerschap.

Is hyperemesis gravidarum gevaarlijk voor de baby?

Moeder Natuur heeft ervoor gezorgd dat ongeboren baby’s groeien op de reserves van mama, wanneer er niet voldoende voedingsstoffen aanwezig zijn. De baby krijgt wat hij nodig heeft en jouw lichaam maakt aanspraak op eventuele vetreserves. Het zwangerschapsbraken is wel schadelijk voor jou. Je loopt het risico op ondervoeding, uitdroging en vitaminetekort.

Naar de dokter of ziekenhuisopname

Het is verstandig om de huisarts, verloskundige of gynaecoloog te bellen wanneer je denkt te lijden aan HG. Ondervoeding en uitdroging kan goed behandeld worden. Er kan in de urine en het bloed gezocht worden naar zogenaamde ketonen. Worden deze gevonden? Dan is er sprake van vetafbraak.

Soms is een ziekenhuisopname nodig. Er kan dan worden gekozen voor een poliklinische opname of een klinische opname. Bij een poliklinische opname wordt er een paar uur lang een infuus gegeven met suiker- en zoutoplossing. Hiermee wordt het vochttekort aangevuld. Je kunt dan ook medicijnen krijgen tegen de misselijkheid.

Bij een klinische opname verblijf je in het ziekenhuis mét een infuus. Het tekort aan vocht wordt aangevuld, er worden medicijnen gegeven tegen de misselijkheid en je krijgt vitamines via een infuus. Vaak helpt een diëtiste met een voedingsschema.

De kans op HG bij een volgende zwangerschap is groter wanneer je eenmaal last hebt gehad van deze aandoening. Je kunt met je behandelend arts een eventuele preventieve behandeling bespreken, maar 100% voorkomen is meestal niet mogelijk.

Stichting ZEHG – zwangerschapsmisselijkheid

In Nederland zijn er ieder jaar ruim 130.000 vrouwen die lijden aan ernstige zwangerschapsmisselijkheid.

Stichting ZEHG (Zwangerschapsmisselijkheid en Hyperemesis Gravidarum) zorgt voor ondersteuning aan vrouwen die deze aandoening hebben of hebben gehad. Je kunt hier (website ZEHG) terecht voor ervaringsverhalen, informatie over HG en behandelingen.

Tips bij zwangerschapsbraken

Luister naar je lichaam! Geeft jezelf rust.

Probeer stress te vermijden

Eet waar je zin in hebt (en wat je binnen kunt houden)

Gember werkt voor veel vrouwen (in thee en voedsel)

Preggie Pops tegen misselijkheid

Acupunctuur / homeopathie

Medicatie

Elke 2 uur kleine portie eten, niet vet of pittig

Dag starten met thee van gember en halve, geperste citroen

Frisse lucht werkt vaak

Hyperemesis gravidarum en mentale gesteldheid

Het kan heel lastig zijn om te leven met deze aandoening. Wanneer je weken (of zelfs maanden) ziek bent, laat dat een grote indruk achter. Verder kan het lastig zijn om hulp te vragen (of krijgen) van mensen om je heen. Sommige mensen begrijpen niet wat HG is en onderschatten de situatie.

Misschien vind je het fijn om in contact te komen met lotgenoten. Zij zijn de enige mensen die precies weten hoe je je voelt. Het kan erg fijn zijn om gelijkgestemden te spreken en tips te geven aan elkaar.

Voel je je onbegrepen, omdat niemand beseft hoe zwaar je het hebt? Leg het uit! Veel mensen begrijpen de situatie dan meteen een stuk beter. Ook kan het fijn zijn wanneer familie/vrienden helpen in het huishouden of opvang voor de (andere) kinderen verzorgen. Bij HG is het ook verstandig om dit te bespreken met je werkgever.

Geraadpleegde bronnen: Wikipedia, Thuisarts

Relevante artikelen