Na de latente fase van de bevalling (eerste fase, de start) dient de actieve fase zich aan. De weeën zetten door en de bevalling begint aardig op gang te komen. Nu je de weeën weg moet puffen, merk je aan je lichaam dat het menens is. Je hebt je volle concentratie nodig en je moet de weeën actief opvangen. Je kindje is onderweg! Actieve fase bevalling, lees hier meer informatie!
In het vorige artikel, “Latente fase bevalling” heb je kunnen lezen dat je tijdens de bevalling door meerdere fases heen moet. De latente fase is de eerste en de nageboorte (of nageboortetijdperk) is het laatste. Hier tussenin zitten nog de actieve fase en de uitdrijvingsfase. Waar je bij de latente fase van de bevalling nog kunt twijfelen of de bevalling begonnen is, weet je tijdens de actieve fase zeker dat je kindje onderweg is!
Actieve fase bevalling
- Deze fase start bij 3-4 cm en duurt tot 8 cm.
- Weeën om de 5 min, deze houden minimaal 1 minuut of langer aan
- De bevalling is goed op gang gekomen
- Je kunt niet meer door de baringspijn heen slapen
- Meer en zeer pijnlijke weeën door vorderen ontsluiting
- De vliezen breken vaak tijdens deze fase van de bevalling
Tijdens de actieve fase van de bevalling is er weinig ruimte over om een pauze te nemen. De weeën nemen toe in intensiteit en frequentie. De ontsluiting neemt toe en de pijn wordt steeds heftiger. Je moet de weeën en echt wegpuffen en tussendoor even indutten gaat niet meer lukken. De cervix (baarmoedermond) is helemaal verstreken en dun. Oftewel: ready to go! Kom maar op met die baby!
Omdat de weeën heftiger worden, is het misschien lastig om jezelf te concentreren. Vaak breken de vliezen tijdens de actieve fase, waarna de ontsluiting meestal nog sneller vordert. Wil je in het ziekenhuis bevallen? Dan is het verstandig om tijdens deze fase te vertrekken met de vluchttas die je ingepakt hebt.
Actieve fase bevalling korter dan de latente fase
Over het algemeen is deze fase van de bevalling korter dan de latente fase. Wanneer de weeën goed op gang zijn gekomen, zal de ontsluiting ongeveer een centimeter per uur vorderen. Dit geldt voor een eerste kindje, want bij een volgend kindje kan dit veel sneller gaan. Ook zal je kindje steeds verder indalen in het bekken.
Let op! Dit zijn richtlijnen. Sommige vrouwen bevallen de eerste keer na 48 uur, andere vrouwen doen er 4 uur over. Niets is zo onzeker als een bevalling.
Nemen de weeën in kracht toe, komen ze zeer frequent (om de 2,3 of 5 min) en duren ze langer dan 60 tot 80 seconden? Bereid je dan voor op de geboorte van je nieuwe wereldwonder! Het zal niet lang meer duren. Soms stagneert een bevalling en wilt de ontsluiting niet vorderen. Dit wordt beoordeeld door de verloskundige/gynaecoloog, waarna gepaste stappen genomen zullen worden.
Moeder Natuur heeft voor een mooi verloop tijdens de bevalling gezorgd: oxytocine heb je nodig voor weeën. Endorfine is een “natuurlijke pijnstiller”. Het ene hormoon versterkt het ander. Maak je genoeg oxytocine aan? Dan worden de weeën pittiger, pijnlijker en nemen toe in frequentie. Om deze pijn aan te kunnen, wordt endorfine aangemaakt. Hierdoor kun je weer iets ontspannen, waardoor oxytocine vrijkomt en wat weer voor krachtigere weeën zorgt.
Wanneer bel je de verloskundige?
Iedere verloskundige heeft eigen belinstructies. Zorg dat je van tevoren weet hoe dit bij jouw praktijk geregeld is. Vaak heb je rond de 36 weken zwangerschap een controle waarin dit uitgebreid besproken wordt. Belinstructies kunnen ook per zwangere vrouw verschillen, want niet iedere vrouw is hetzelfde.
Ben je zwanger van je eerste kindje en heb je geen zwangerschapscomplicaties? Dan wordt er meestal afgesproken dat je belt wanneer je een uur lang krachtige weeën hebt om de drie-vier minuten. Meestal begint de baarmoedermond dan pas open te gaan (ontsluiting).
Bij een tweede of volgend kindje mag je vaak al eerder bellen, omdat deze bevallingen vaak sneller verlopen. Heb je een uur lang om de vijf minuten weeën? Dan mag je bellen.
Belangrijk: in deze gevallen moet je áltijd naar het spoednummer bellen:
- Vaginaal bloedverlies
- Vruchtwaterverlies (overdag bellen)
- Vermoeden van weeën vóór de 37 weken zwangerschap
- Minder bewegingen van je kind (kindsbewegingen)
- Hoofdpijn, braken/overgeven, sterretjes, pijn in bovenbuik- of rug.
Ben je 37+ weken zwanger, breken je vliezen ’s nachts en heb je nog geen weeën? Dan willen de meeste verloskundigen dat je ’s ochtends belt wanneer de praktijk open is. De bevalling kan nog een tijd op zich laten wachten. Verlies je meconiumhoudend vruchtwater (baby heeft in het vruchtwater gepoept)? Dan moet je direct bellen, óók midden in de nacht.
Wil je bevallen in een geboortehuis of in het ziekenhuis? Dan ga je (bij een eerste kindje) meestal rond de 6 centimeter ontsluiting op weg naar deze locatie. Is het een volgend kindje? Dan wordt er meestal besloten om rond de 4 tot 5 centimeter te gaan.
Tips tegen de pijn – baringspijn: actieve fase bevalling
Bij een bevalling komt veel pijn kijken. Er zijn gelukkig genoeg manieren om de weeënpijn enigszins te verlichten. Jammer genoeg zijn er geen natuurlijke manieren om de pijn compleet te laten verdwijnen, maar je kunt wel de scherpe randjes er vanaf halen. Een overzicht van de mogelijkheden:
Ademhaling – ademhalingstechnieken
Wanneer je een pufcursus, bevalcursus of geboortecursus hebt gevolgd, heb je geleerd hoe je het beste kunt ademhalen om de pijn te verlichten en onder controle te houden. Het is belangrijk om niet in paniek te raken, omdat dit de pijn erger maakt. Een bevalcursus is voor aanstaande moeders die zwanger zijn van hun eerste kindje een aanrader.
De buikademhaling
Langzaam inademen, je buik “groot” maken door de lucht “erdoorheen” te laten lopen en daarna rustig uitademen door zachtjes uit te blazen. Je merkt hoe je buik weer “kleiner” wordt. Dit kun je meerdere malen herhalen. Concentreer je op iedere ademhaling. Wanneer je op deze manier ademhaalt, heeft de baarmoeder meer ruimte om samen te trekken. Deze techniek zorgt ervoor dat je longen goed vollopen met lucht, waardoor je meer zuurstof binnenkrijgt. Ook wordt de kans dat je gaat hyperventileren door de pijn een stuk kleiner.
Puffen
Puffen is misschien wel één van de meest bekende ademhalingstechnieken. Deze techniek zie je ook weleens in films, wanneer vrouwen aan het bevallen zijn. Je ademt rustig in door je neus en puft een paar keer kort uit. De laatste puf is een langere dan de andere “pufjes”. Je hebt met deze techniek “controle” over je ademhaling. Nadeel: de ademhaling is oppervlakkig en de kans op hyperventileren is groter.
Natuurlijke methoden pijnbestrijding
Allereerst is het belangrijk om jezelf goed voor te bereiden op de bevalling. Ben je erg angstig en kijk je tegen de bevalling op? Probeer dit te veranderen vóórdat de bevalling begint. Angst en stress kunnen ervoor zorgen dat een bevalling stagneert en dat je de baringspijn heftiger ervaart.
Er zijn heel wat mogelijkheden om de pijn te verlichten of te bestrijden. Denk aan waterinjecties (ook bij een thuisbevalling), een GeboorteTENS (bekijk hem hier bij BOL.com), massages, acupressuur/acupunctuur, een warm bad of een warme douche, aromatherapie en hypnobirthing. Nog iets a la Moeder Natuur: liefde! Oxytocine (het knuffelhormoon) heb je nodig tijdens de bevalling. Dit maakt je lichaam aan wanneer je bijvoorbeeld knuffelt met je partner.
>> Lees hier een uitgebreid artikel over pijnbestrijding tijdens de bevalling
Zorg dat je in een prettige omgeving bent, waar je jezelf veilig voelt. Het is ook verstandig om mensen om je heen te hebben die jou een goed gevoel geven en je kunnen steunen. Sommige vrouwen kiezen voor een geboortecoach of een doula.
Medische pijnbestrijding : actieve fase bevalling
Wanneer de pijn té extreem is en de natuurlijke methoden helpen niet voldoende, kun je nog kiezen voor medische pijnbestrijding. Kies je hiervoor? Dan moet je in het ziekenhuis bevallen. De conditie van jou én je kindje wordt dan nauwlettend in de gaten gehouden. Medische pijnbestrijding neemt meestal risico’s en/of bijwerkingen met zich mee.
De mogelijkheden van medische pijnbestrijding zijn: lachgas (doen sommige verloskundigen veilig thuis), pethidine-prik (injectie), pijnpompje (remifentanil) en de ruggenprik. Lees hier alle voor- en nadelen + informatie over medische pijnbestrijding
Relevante artikelen
